Chủ nghĩa xã hội khoa học

Đề ôn tập tự luận CNXH 1

Tổng hợp câu hỏi tự luận cuối kì môn Chủ nghĩa xã hội trường đại học Ngoại Thương. Tài liệu trình bày trả lời rõ ràng, trọng tâm theo chương trình học

Table of Contents
expand_more expand_less

Mục Lục

DETAILED INSTRUCTION

Câu 1: Phân tích nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và Liên hệ:

Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân chính là nhiệm vụ mà giai cấp công nhân cần phải thực hiện với tư cách là giai cấp tiên phong, là lực lượng đi đầu trong cuộc cách mạng xác lập hình thái kinh tế - xã hội CSCN.

*Tổng quát:

-  Giai cấp công nhân phải lãnh đạo và thực hiện cuộc đấu tranh để xóa bỏ chế độ TBCN, xóa bỏ mọi chế độ áp bức bóc lột, xây dựng thành công xã hội mới – xã hội XHCN và cộng sản chủ nghĩa. Ăng ghen đã khẳng định: “Thực hiện sự nghiệp giải phóng ấy đó là sứ mệnh lịch sử của giai cấp vô sản hiện đại” còn Lenin nhấn mạnh: “Điểm chủ yếu trong học thuyết Mác là ở chố nó làm sáng rõ vai trò lịch sử thế giới của giai cấp vô sản là người xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa”.

-  Để hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình, trước hết giai cấp công nhân phải làm cuộc cách mạng xã hội giành chính quyền về tay mình. Tiếp theo, giai cấp công nhân cùng nhân dân lao dộng sử dụng chính quyền nhà nước của mình xây dựng XH mới.

*Cụ thể:

- Nội dung kinh tế: sứ mệnh của giai cấp công nhân là xóa bỏ QHSX tư bản chủ nghĩa, xây dựng QHSX mới của chế độ xã hội mới: QHSX xã hội chủ nghĩa.

+ Là nhân tố hàng đầu của llsx xã hội hóa cao, giai cấp công nhân cũng là đại biểu cho quan hệ sản xuất mới, tiên tiến nhất dựa trên chế độ công hữu vể tlsx, đại biểu cho phương thức sản xuất tiến bộ nhất về xu thế phát triển của lịch sử xã hội.

+ Trước hết, giai cấp công nhân tạo tiền đề vật chất kĩ thuật cho sự ra đời của xã hội mới bởi nó đóng vai trò là chủ thể của quá trình sản xuất vật chất để tạo ra của cải vật chất ngày càng nhiều để đáp ứng ứng nhu cầu ngày càng tăng của xã hội.

+ Mặt khác, tính chất xã hội hóa cao của llsx đòi hỏi có một quan hệ sản xuất mới phù hợp, tức là qhsx ở đây cũng phải có tính xã hội hóa cao, tiêu biểu cho lợi ích chung của toàn xã hội. Chỉ có giai cấp công nhân là giai cấp duy nhất không có lợi ích riêng với nghĩa tư hữu. Nó chỉ tìm thấy lợi ích của chính mình khi phấn đấu cho lợi ích chung của toàn xã hội.

+ Ở các nước xã hội chủ nghĩa, giai cấp công nhân thông qua quá trình công nghiệp hóa và thực hiện “một kiểu tổ chức xã hội mới về lao động” để tăng năng suất lao động xã hội và thực hiện các nguyên tắc sở hữu, quản lý và phân phối phù hợp với nhu cầu phát triển sản xuất, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội.

-  Nội dung chính trị - xã hội: giai cấp công nhân cùng nhân dân lao động lật đổ chính quyền của giai cấp tư sản và xây dựng xã hội mới.

+ Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, giai cấp công nhân và nhân dân lao động tiến hành cách mạng lật đổ chính quyền của giai cấp tư sản, xóa bỏ chế độ áp bức bóc lột của chủ nghĩa tư bản, giành quyền lực về tay giai cấp công nhân và nhân dân lao động. Thiết lập nhà nước kiểu mới, mang bản chất của giai cấp công nhân, xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, thực hiện quyền lực của nhân dân, quyền dân chủ và làm chủ xã hội chủ nghĩa của tuyệt đại đa số nhân dân lao động.

+ Giai cấp công nhân và nhân dân lao động sử dụng nhà nước của mình, do mình làm chủ nhưu một công cụ có hiệu lực để cải tạo xã hội cũ và tổ chức xây dựng xã hội mới, phát triển kinh tế và văn hóa, xây dựng nền chính trị dân chủ - pháp quyền, quản lí kinh tế - xã hội và tổ chức đời sống xã hội phục vụ quyền và lợi ích của nhân dân lao động.

-  Nội dung văn hóa, tư tưởng: gccn xây dựng nền văn hóa mới trên nền tảng quan hệ tư tưởng chính trị của giai cấp công nhân.

+ Trong tiến trình cải tạo xã hội cũ và xây dựng xã hội mới trên lĩnh vực văn hóa tư tưởng, gccn cần phải tập trung xây dựng hệ giá trị mới: lao động, công bằng, dân chủ, bình đẳng và tự do. Hệ giá trị mới này là sự phủ định các giá trị mang bản chất tư sản và phục vụ cho giai cấp tư sản; những tàn dư các giá trị đã lỗi thời, lạc hậu của các xã hội quá khứ. Hệ giá trị mới thể hiện bản chất ưu việt của chế độ mới xã hội chủ nghĩa sẽ từng bước phát triển và hoàn thiện.

+ Xây dựng và củng cố ý thức hệ tiên tiến của giai cấp công nhân, đó là chủ nghĩa Mác – Lenin, đấu tranh để khắc phục ý thức hệ tư sản và các tàn dư còn sót lại của hệ tư tưởng cũ. Phát triển văn hóa, xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa, đạo đức và lối sống mới xã hội chủ nghĩa là một trong những nội dung căn bản mà gccn cần thực hiện trong cuộc cách mạng về văn hóa, tư tưởng.

*Liên hệ với sứ mệnh lịch sử của gccn Việt Nam hiện nay:

-  Trên lĩnh vực kinh tế, gccn phát huy vai trò và trách nhiệm của lực lượng đi đầu trong sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Với số lượng đông đảo và ngày càng tăng lên, gccn chính là nòng cốt trong việc thực hiện thắng lợi mục tiêu về công nghiệp hóa, hiện đại hóa mà Đảng đã đặt ra.

-  Trên lĩnh vực chính trị - xã hội, giai cấp công nhân phải nêu cao trách nhiệm tiên phong, đi đầu, góp phần củng cố và phát triển cơ sở chính trị - xã hội quan trọng của Đảng đồng thời chủ động tích cực tham gia xây dựng chỉnh đốn Đảng, làm cho Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh, bảo vệ Đảng, bảo vệ XNCH để bảo vệ nhân dân.

-  Trên lĩnh vực văn hóa tư tưởng, gccn có sứ mệnh xây dựng và phát triển văn hóa VN tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc và tham gia vào cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng lý luận để bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mác – Lenin và tư tưởng Hồ Chí Minh.

 

Câu 2: Phân tích những điều kiện khách quan và nhân tố chủ quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.

*Điều kiện khách quan:

-  Địa vị kinh tế của gccn quy định:

+ Giai cấp công nhân là con đẻ của nền đại công nghiệp trong phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa, là chủ thể của quá trình sản xuất vật chất hiện đại. Vì thế, giai cấp công nhân là bộ phận quan trọng nhất, cách mạng nhất trong các bộ phận cấu thành nên LLSX của chủ nghĩa tư bản. Lenin đã khẳng định: “LLSX hàng đầu của toàn nhân loại là công nhân, là người lao động”.

+ Trong nền sản xuất tư bản chủ nghĩa, giai cấp công nhân là những người không có hoặc về cơ bản là không có tư liệu sản xuất, họ phải bán sức lao động cho nhà tư bản và bị bóc lột giá trị thặng dư. Vì vậy, giai cấp công nhân có lợi ích cơ bản đối lập trực tiếp với lợi ích của giai cấp tư sản, dẫn đến mâu thuẫn giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư sản. Mâu thuẫn này ngày càng gay gắt, không thể điều hòa được, đòi hỏi giai cấp công nhân phải đứng lên đấu tranh chống lại giai cấp tư sản.

-  Địa vị chính trị - xã hội của gccn quy định:

+ Giai cấp công nhân là giai cấp tiên phong cách mạng và có tinh thần cách mạng triệt để nhất. Điều này xuất phát từ việc họ là lực lượng sản xuất chính trong các nhà máy xí nghiệp, làm việc trong điều kiện công nghiệp, họ là những người lao động không sở hữu bất kì tư liệu sản xuất nào, bị chủ nghĩa tư bản bóc lột triệt để giá trị thặng dư. Chính vì vậy, giai cấp công nhân luôn mang trong mình tinh thần đấu tranh triệt để, bởi họ không có gì để mất ngoài sức lao động và nỗi khổ nếu họ vùng lên đấu tranh.

+ Giai cấp công nhân có tính kỉ luật cao bởi họ lao động trong nền sản xuất đại công nghiệp với hệ thống sản xuất mang tính chất dây chuyền và nhịp độ khẩn trương nên họ phải tuân thủ nghiêm ngặt kỉ luật lao động, cùng với cuộc sống đô thị tập trung tạo nên tính kỉ luật chặt chẽ cho giai cấp công nhân. Mác – Ăng-ghen đã nói: “Con người là tổng hòa của các mối quan hệ xã hội”.

+ Giai cấp công nhân có bản chất quốc tế, bởi ở đâu thì họ cũng đều bị áp bức bóc lột như nhau nên họ phải đoàn kết với nhau để đấu tranh thay vì đứng riêng lẻ làm cách mạng ở mỗi quốc gia của mình.

*Nhân tố chủ quan:

-  Sự phát triển của bản thân giai cấp công nhân ở cả số lượng và chất lượng: Nền sản xuất vật chất hiện đại trên nền tảng của công nghiệp, kĩ thuật và công nghệ đang ngày càng mở rộng quy mô, kéo theo đó là sự lớn mạnh về số lượng của giai cấp công nhân. Sự phát triển về số lượng phải gắn liền với sự phát triển về chất lượng giai cấp công nhân hiện đại, đó là phải nâng cao cả về ý thức chính trị và về trình độ chuyên môn. Giai cấp công nhân phải tự giác nhận thức được vai trò và trọng trách của giai cấp mình đối với lịch sử, do đó gccn phải được giác ngộ về lý luân khoa học và cách mạng chủ nghĩa Mác – Lenin. Bên cạnh đó, chất lượng giai cấp công nhân còn thể hiện ở năng lực và trình độ làm chủ khoa học kỹ thuật và công nghệ hiện đại. Trình độ học vấn, tay nghề, bậc thợ của công nhân, văn hóa sản xuất, văn hóa lao động đáp ứng yêu cầu kinh tế tri thức là những thước đo quan trọng về sự phát triển chất lượng của giai cấp công nhân hiện đại

-  Giai cấp công nhân phải thành lập được 1 chính đảng là Đảng Cộng sản và phải có đường lối, chiến lược, sách lược đúng đắn, có khả năng tập hợp, đoàn kết rộng rãi với tầng lớp lao động khác.

-  Chủ nghĩa Mác – Lenin còn chỉ rõ, để cuộc cách mạng thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân đi đến thắng lợi, phải có sự liên minh giai cấp giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và các tầng lớp lao động khác do giai cấp công nhân thông qua sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.

 

Câu 3: Phân tích đặc trưng của chủ nghĩa xã hội. Liên hệ với chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

*Đặc trưng cơ bản của chủ nghĩa xã hội:

Một là, CNXH giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội, giải phóng con người, tạo điều kiện để con người phát triển toàn diện. Hình thái XHCN khác với các hình thái xã hội đời trước là nó thể hiện ở bản chất nhân văn, nhân đạo, vì sự nghiệp giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội và cao nhất là giải phóng con người. Theo Lenin, mục đích cao cả của chủ nghĩa xã hội cần đạt đến là xóa bỏ sự phân chia xã hội thành giai cấp, biến tất cả thành viên trong xã hội thành người lao động, tiêu diệt cơ sở của mọi tình trạng người bóc lột người. Mác và Ăng-ghen đã khẳng định rằng: “một khi tình trạng người áp bức, bóc lột người bị xóa bỏ thì tình trạng dân tộc này đi bóc lột dân tộc khác cũng bị xóa bỏ”.

Hai là, CNXH là xã hội do nhân dân lao động làm chủ. Đây là đặc trưng thể hiện thuộc tính bản chất của xã hội chủ nghĩa xã hội, xã hội vì con người và do con người; nhân dân mà nòng cốt là nhân dân lao động là chủ thể xã hội thực hiện quyền làm chủ ngày càng rộng rãi và đầy đủ trong quá trình cải tạo xã hội cũ và xây dựng xã hội mới. Chủ nghĩa xã hội là một chế độ chính trị dân chủ, nhà nước xã hội chủ nghĩa với hệ thống pháp luật và hệ thống tổ chức ngày càng hoàn thiện sẽ quản lý xã hội ngày càng hiệu quả.

Ba là, chủ nghĩa xã hội có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và chế độ công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu. Đây là đặc trưng về phương diện kinh tế của CNXH. CNXH là xã hội có nền kinh tế phát triển cao với lực lượng sản xuất hiện đại, quan hệ sản xuất dựa trên chế độ công hữu về tư liệu sản xuất, được tổ chức quản lý có hiệu quả, năng suất lai động cao và phân phối chủ yếu theo lao động. Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu của xã hội CNXH thì không thể lập tức thủ tiêu chế độ tư hữu mà phải từng bước xác lập chế độ công hữu về TLSX và phải tạo ra quan hệ sản xuất tiến bộ, thích ứng với trình độ phát triển của LLSX.

Bốn là, CNXH có nhà nước kiểu mới mang bản chất giai cấp công nhân, đại biểu cho lợi ích, quyền lực và ý chí của nhân dân lao động.

Charge your account to get a detailed instruction for the assignment