Chương I: Nhập môn chủ nghĩa xã hội khoa học

 I.         Sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học:

-       Khái niệm chủ nghĩa xã hội khoa học:

+      Theo nghĩa rộng: CNXHKH là chủ nghĩa Mác – Lê-nin, luận giải từ các giác độ triết học, kinh tế học chính trị và chính trị - xã hội về sự chuyển biến tất yếu của xã hội loài người từ CNTB lên CNXH.

+      Lê-nin: Điểm chủ yếu trong học thuyết của Mác là ở chỗ nó làm sáng rõ vai trò lịch sử thế giới của giai cấp vô sản là người xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa.

+      Theo nghĩa hẹp: CNXHKH là một trong ba bộ phận cấu thành của chủ nghĩa Mác – Lê-nin.

+      Mác: Các nhà triế học đã chỉ giải thích thế giới bằng nhiều cách khác nhau, xong vấn đề là cải tạo thế giới.

1.    Hoàn cảnh lịch sử ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học:

a.    Điều kiện kinh tế - xã hội:

-       Sự phát triển của PTSXTBCN - ĐCN; LLST TT >< QHSX LT

+      Sự phát triển của lực lượng sản xuất

+      Giai cấp tư sản trong quá trình thốếng trị giai cấp chưa đầy một thế kỉ, đã tạo ra những lực lượng sản xuấết nhiêều hơn và đố sộ hơn LLSX của tất cả các thế hệ trước cộng lại

-       Mấu thuẫn giai cấp công nhân >< Tư sản: Phong trào đấu tranh cua công nhân:

+      Phong trào Hiến chương Anh.

+      Phong trào công nhân dệt Lyong.

+      Phong trào công nhân dệt Xilredi

b.    Tiền đề khoa học tự nhiên:

-     Thuyết tiến hóa: Quá trình vận động, biến đổi từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp Nguồn gốc duy vật của thế giới.

-     Định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng: Thế giới thống nhất ở tính vật chất Vận động và phát triển của vật chất là nguồn gốc của thế giới.

-     Thuyết tế bào: Các sự vật có mối liên hệ Cách nhìn biện chứng.

c.     Tiền đề tư tưởng lý luận:

2.    Vai trò của Mác và Ăng-ghen:

a.   Sự chuyển biến lập trường triết học và lập trường chính trị:

Chủ nghĩa xã hội không tưởng Pháp:

b.   3 phát kiến vĩ đại của Mác và Ăng-ghen:

-  Chủ nghĩa duy vật lịch sử:

+ HTKTXH.

+ Các quy luật.

+ Đấu tranh giai cấp.

+ Con người.

-  Học thuyết giá trị thặng dư:

+ Tư bản.

+ Bản chất xã hội tư bản chủ nghĩa là bóc lột.

+ Mâu thuẫn tư sản – vô sản.

-     Sứ mệnh lịch sử toàn thế giới của giai cấp công nhân:

+ Thủ tiêu chủ nghĩa tư bản.

+ Xây dựng chủ nghĩa xã hội.

c.   Tuyên ngôn của Đảng cộng sản (2/1848) đánh dấu sự ra đời cảu CNXHKH:

-     Hoàn cảnh ra đời: Tháng 2/1848.

-     Kết cấu: 4 chương:

+ Chương I: Những người tư sản và những người vô sản.

+ Chương II: Những người vô sản và những người cộng sản.

+ Chương III: Văn học xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa.

+ Chương IV: Thái độ của những người cộng sản với các đảng đối lập.

+ Cuối tác phẩm có khẩu hiện: “Vô sản tất cả các nước,

đoàn kết lại”.

-     Nội dung:

+ Giai cấp công nhân ý thức được sứ mệnh lịch sử của mình: Giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp khỏi áp bức bóc lột

Tổ chức ra được chính đảng cảu mình là Đảng cộng sản.

+ Logic phát triển tất yếu của xã hội: Sự sụp đổ của CNTB và sự thắng lợi của CNXH.

+ Có sự liên minh, hợp tác và các chính sách khôn khéo, kiên quyết.

II.         Các giai đoạn phát triển cơ bản của chủ nghĩa xã hội:     

1.   C.Mác và Ăng-ghen phát triển chủ nghĩa xã hội khoa học:

2.   Lê-nin vận dụng và phát triển chủ nghĩa xã hội khoa học trong điều kiện mới:

a.   Thời kì trước Cách mạng tháng Mười Nga:

- Đấu tranh chống các trào lưu phi mác-xít nhằm bảo vệ chủ nghĩa Mác, mở đường cho chủ nghĩa Mác thâm nhập mạnh mẽ vào Nga.

- Xây dựng lý luận về đảng cách mạng kiểu mới của giai cấp công nhân, về các nguyên tắc tổ chức, cương lĩnh, sách lược trong nội dung hoạt động của đảng.

- Hoàn chỉnh lý luận về cách mạng xã hội chủ nghĩa và chuyên chính vô sản, cách mạng dân chủ tư sản kiêu mới và các điều kiện tất yếu cho sự chuyển biến sang cách mạng xã hội chủ nghĩa; những vấn đề mang tính quy luật của cách mạng xã hội chủ nghĩa; vấn đề dân tộc và cương lĩnh dân tộc, đoàn kết và liên minh của giai cấp công nhân với nông dân và các tầng lớp lao động khác; …

- Phát triển quan điểm của C.Mác và Ăng-ghen về khả năng thắng lợi của cách mạng xã hội chủ nghĩa.

- Xác định bản chất dân chủ của chế chuyên chính vô sản.

- Gắn hoạt động lý luận với thực tiễn cách mạng.

b.   Thời kỳ sau Cách mạng tháng Mười Nga (1917) đến năm 1924:

- Chuyên chính vô sản là một hình thức nhà nước mới – nhà nước dân chủ, dân chủ đối với những người vô sản và nói chung những người không có của và chuyên chính đối với giai cấp tư sản.

- Về thời kỳ quá độ chính trị từ CNTB lên CNCS: Phê phán các quan điểm của kẻ thù xuyên tạc về bản chất của chuyên chính vô sản.

- Về chế độ dân chủ: Chỉ có dân chủ tư sản hoặc dân chủ vô sản (dân chủ xã hội chủ nghĩa).

- Về cải cách hành chính bộ máy nhà nước: Phải có một đội ngũ những người cộng sản cách mạng được tôi luyện; phải có bộ máy nhà nước phải tinh, gọn, không hành chính, quan liêu.

3.   Sự vận dụng và phát triển sáng tạo CNXHKH từ sau khi Lê-nin qua đời đến nay:

a.   Thời kỳ từ 1924 đến trước năm 1991:

-     Liên Xô trở thành nước công nghiệp hùng mạnh.

-     CNXH từ một nước trở thành hệ thống CNXH.

-     Hơn 100 nước giành được độc lập dân tộc.

-     Thời kì thu hẹp, sụp đổ thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc.

-   CNXH có khủng hoảng về kinh tế - xã hội đẫn đến Liên Xô và các nước XHCN Đông Âu sụp đổ.

b.   Từ năm 1991 đến nay:

            Quán triệt và vận dụng tư tưởng của V.I.Lê-nin, những năm 20 của thế kỷ XX, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc mở nhiều lớp đào tạo cán bộ cho cách mạng Việt Nam, truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê-nin vào Việt Nam, kết hợp phong trào công nhân và phong trào yêu nước để thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo cách mạng.

III.         Đối tượng, phương pháp và ý nghĩa của việc nghiên cứu CNXHKH:   

1.   Đối tượng nghiên cứu của CNXHKH: CNXHKH nghiên cứu:

-             Những quy luật, tính quy luật chính trị - xã hội cảu quá trình hình thành và phát triển cảu hình thái kinh tế xã hội cộng sản chủ nghĩa mà giai đoạn thấp là CNXH.

-             Những nguyên tắc cơ bản, những điều kiện, những con đường và hình thức, phương pháp đấu tranh cách mạng cảu giai cấp công nhân và nhân dân lao động nhằm hiện thực hóa sự chuyển biến từ CNTB lên CNXH và CNCS.

2.   Phương pháp nghiên cứu của CNXHKH:

-     Phương pháp kết hợp lịch sử và logic.

-     Phương pháp khảo sát và phân tích về mặt chính trị - xã hội dựa trên các điều kiện kinh tế - xã hội cụ thể.

-     Phương pháp so sánh.

-     Các phương pháp liên ngành.

-     Gắn bó với phương pháp tổng kết thực tiễn, nhất là thực tiễn về chính trị - xã hội.

3.   Ý nghĩa của việc nghiên cứu CNXHKH:

a.   Về mặt lý luận:

-